Entre todas as lendas que existen arredor da cidade de Santiago de Compostela, unha que non é moi coñecida pero que leva entre nós dende xa hai máis de 600 anos é a da Rúa da Balconada ou a “Rúa desaparecida”. Cada día pasan milleiros de persoas por ela e polo lugar onde sucedeu un crime moi sonado naquela época e que este mesmo domingo fai o seu 658 aniversario.
A lenda conta que durante o século XIV o arcebispo da cidade era Santiago Suero Gómez, un rapaz que apenas tiña 30 anos e ao que mataron a sangue fría na rúa. Nese mesmo tempo, en Compostela vivía unha rapaza moi guapa que chamaba a atención de todos os nobles, incluso do propio arcebispo. A moza pertencía a unha familia moi coñecida da zona, os Churruchao.
Dise que, mentres o pai da rapaza estaba na guerra en África, o arcebispo aproveitou a oportunidade para secuestrala e encerrala no Castelo de Rocha Forte para mantela consigo e amosar o seu amor.
Este episodio causou a cólera do pai, ao que xa non lle gustaba moito a Igrexa e os seus altos mandos, e foi ver ao rei Pedro I. O monarca, tamén coñecido como “O Cruel” deulle o permiso para matalo cando o atopase para facer xustiza. Deste xeito, Churruchao voltou a Santiago e o 23 de xuño de 1366, na celebración do Corpus Christi, irrumpeu na procesión no momento no que pasaba pola Rúa da Balconada e matou a sangue fría ao arcebispo e ao deán.
O episodio causou unha gran conmoción entre a poboación da cidade e se decidiu limpar a rúa con sal e clausurala para sempre, e tamén se pecharon todas as Igrexas e Capelas. Esta decisión fixo que os fieis que quixesen ir á misa tivesen que trasladarse á Igrexa de Santa María de Conxo, ocupando o día entre a ida e a volta. Deste feito tan curioso xurdiu a expresión “vaiche na misa en Conxo”, que se utiliza para manifestar un retraso inesperado dun desexo.
Esta é a versión máis romántica do acontecido, pero existe outra que fai referencia a un dos capítulos da guerra civil castelá ente o rey de Castilla Pedro I e o seu hermanastro Enrique II.
Esta lenda conta que, nunha visita á capital, Pedro I buscaba o xeito de deter aos que apoiaban ao ser hermanastro dende Galicia. Un dos simpatizantes era o arcebispo Suero Gómez e por iso se decidiu acabar ca súa vida.
O crime encargóuselle a Fernán Pérez Churruchao, que matou tanto ao arcebispo como ao deán baixo a atenta mirada do rei. O final desta outra lenda remata do mesmo xeito, coa Rúa da Balconada clausurada para sempre.
Como todas as lendas, nunca saberemos se é verdade ou non, e incluso hai xente que afirma que a rúa nunca existiu. Hoxe en día, visitala é imposible, xa que se atopa nos xardíns dunha pensión na Rúa de Xelmírez. De todos xeitos, a historia segue a correr entre os habitantes de Santiago 658 anos despois, e aínda son algúns os curiosos que se asoman a intentar ver a “rúa desaparecida”.
Existiu de verdade a Rúa da Balconada entre a Rúa do Vilar e a Rúa Nova?