InicioCULTURACal é a razón pola que aos santiagueses se lles chama picheleiros?

Cal é a razón pola que aos santiagueses se lles chama picheleiros?

O curioso xentilicio ten a súa orixe na Idade Media e comezou como un xeito de denominar aos artesáns do estano

Publicado o

Por Marta Balado Simó

Os habitantes de Santiago de Compostela temos outro xeito de denominarnos ademais dos xa coñecidos santiagueses e composteláns. A palabra coa que nos gusta chamarnos entre nós é ‘picheleiro‘. Pero de onde provén este xentilicio tan curioso?

Todo apunta a que, nun principio, a xente de fóra chamaba así ós habitantes da capital galega no século XV, cando o oficio do estano estaba en auxe en toda a comunidade galega e sobre todo en Compostela. Pero a denominación provén concretamente do ‘pichel‘, que era un vaso alto e ancho que realizaban os artesáns en estaño. Segundo a RAG, “Xerra alta e redonda, máis ancha na base ca no colo, xeralmente de estaño, con tapa unida á asa, que se empregaba para quitar o viño dos pipotes”.

Nun primeiro momento, só se utilizaba para referirse ás persoas que tiñan ese oficio, pero pouco a pouco foi evoluíndo ata converterse nun xeito habitual e tradicional de chamar a todos os habitantes de Santiago. Séculos máis tarde, a expresión está normalizada entre a xente da cidade, pero os foráneos non a coñecen tanto.

No tocante á orixe etimolóxica da palabra, estudosos afirman que ‘pichel’ provén do idioma occitano, unha lingua romance europea. Ao seu tempo, o occitano tomou a expresión dun latín tardío (biciarium) que tamén ten as súas raíces na palabra grega bikus, que xa tiña o significado de vaso ou xarra.

Este xentilicio é só unha mostra máis dos vestixios artesáns e medievais que quedan en Compostela. Nomes de rúas e prazas tamén nos recordan ós oficios e nomes da época, que aínda hoxe en día persisten entre as denominacións santiaguesas.

ÚLTIMAS

Piden catro anos de cárcere para un home ao que interceptaron en Castrón Douro con 30 bolsas de cocaína

A Fiscalía pide catro anos de cárcere por un delito contra a saúde pública...

Bouza encabeza a lista do PSOE de Santiago ao congreso do PSdeG

O PSOE de Santiago elixiu á súa delegación para o 15º Congreso Nacional que o PSdeG...

Nace a Asociación Veciñal Pego-Sar para impulsar a vida comunitaria en Brión

Un grupo de corenta persoas constituíu oficialmente a Asociación Veciñal Pego-Sar tras unha asemblea...

Así era Compostela a finais do século XX vista dende o obxectivo de Manuel Chicharro

A Casa do Cabido acolle a mostra Compostela a Lupa. Manuel Chicharro Bisi entre...

Así era Compostela a finais do século XX vista dende o obxectivo de Manuel Chicharro

A Casa do Cabido acolle a mostra Compostela a Lupa. Manuel Chicharro Bisi entre...

[VÍDEO] Sabela Hermida, actriz e bailarina: “Encarnamos personaxes universais do teatro clásico e moderno, dentro dun teatro derruído e sitiado”

Hoxe conversamos con Sabela Hermida, actriz e bailarina nada en Vigo pero con moita...

A USC presenta un libro sobre a primeira peregrinación erudita polo Camiño de Santiago

Os investigadores da Universidade de Santiago de Compostela, Miguel Taín e Patricia Fra, presentaron...

1 COMMENT

  1. Pode ser, non son lingüista, pero é curioso que nada mais cruzar o rio Miño te atopes con un oficio tradicional de “Picheleiros”. Por non falar dos nomes históricos de moitas fontes de compostela como o Picho da Cerca, será casualidade que no lugar en que mais fontes ou pichos hai, se fale de un ofício para mantelas, o dos picheleiros. É bo ter dúvidas e mirar cara os nosos veciños do sur.

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here