Nunha xornada na que os xulgados de Santiago de Compostela acolleron a celebración de varias vodas, o PSOE local consumou o seu ‘divorcio’ durante a vista entre a formación e os edís expulsados, que reclaman medidas cautelares para frear a súa saída do grupo municipal. O xulgado de instancia número tres acolleu a cita para resolver a petición dos concelleiros Mila Castro, Mercedes Rosón, Gonzalo Muíños e Marta Álvarez de impugnar as resolucións da Comisión Federal de Ética e Garantías que ratifican a súa expulsión do partido.
O asunto chegou este venres á xustiza despois de que os catro edís interpuxesen o pasado 17 de marzo unha demanda contra a súa expulsión do PSOE, que lles foi notificada tres días antes. Todo iso tras meses de enfrontamentos que estalaron o 24 de xuño de 2024, día de San Juan, nun pleno no que todo o Grupo Municipal Socialista –os seis concelleiros en bloque– desatendeu a directriz marcada pola dirección local ao votar a favor da ordenanza presentada polo goberno local para desenvolver a regulación das vivendas de uso turístico na cidade.
Ese mesmo día a executiva local tiña convocada unha reunión na que decidiu o cesamento do xefe de prensa e da xefa de gabinete do Grupo Municipal, uns despedimentos que o entón portavoz municipal Gonzalo Muíños negouse a ratificar, motivo polo que foi suspendido de militancia 18 meses. Pola súa banda, a votación no pleno das VUT concluíu cun apercibimento para todos o seis concelleiros.
A partir de aí, mentres que as concelleiras Mila Castro, Mercedes Rosón e Marta Álvarez, xunto ao propio Gonzalo Muíños, acabarían sendo expulsados por desatender as ordes da dirección ao non participar na reunión na que se procedería ao cambio de portavoz –un encontro que os expedientados alegan que a convocatoria fora nula–, os outros dous edís –Marta Aval e Guimersindo Guintarte– aliñáronse coa dirección do PSOE.
COMPARECENCIAS NOS XULGADOS
Este venres aos xulgados de Fontiñas acudiron por parte do Partido Socialista unha avogada de Ferraz, así como a secretaria de Organización do PSOE local, Laura Requejo, quen declarou como testemuña a petición do propio partido. Por parte dos catro concelleiros foron citados como testemuñas o secretario municipal do Concello compostelán, o xefe de prensa do Grupo Municipal e a xefa de gabinete, así como a que foi secretaria de Organización da agrupación local durante cinco anos, Carmen Fernández Morante.
Tamén declarou como testemuña o que fose alcalde de Santiago de Compostela, Xosé Sánchez Bugallo, quen este mesmo venres presentou a súa dimisión como senador por “coherencia e responsabilidade” e defendeu que os edís electos “gocen de respecto” tendo en conta que responden á “vontade cidadá” mostrada nas urnas.
A EXPULSIÓN “AFECTA O MANDATO REPRESENTATIVO”
Precisamente, á saída dos xulgados, o avogado dos catro edís expulsados, Evaristo Nogueira, considerou que a adopción de medidas cautelares que reclaman os catro expulsados “debería prosperar” porque “afecta o mandato representativo”. “O mandato representativo ten o seu significado porque os cidadáns votaron a un partido político e aos membros dese partido”, afirmou para subliñar que “non están xustificadas, en ningún caso, as expulsións”.
O avogado sostivo que a non adopción dunha medida cautelar pode provocar que estes concelleiros “non poidan acceder ao 100% da actividade política” como, por exemplo, aos consellos de administración dos diversos órganos dos que forman parte do Concello de Santiago. “E ese prexuízo é irreparable, porque a demanda principal pode tardar aproximadamente un ano un ano e pico en dilucidarse”, dixo para insistir en que “por garantía dese mandato representativo, non só dos afectados, senón tamén dos cidadáns, débese esta medida cautelar”.
Nogueira sostivo que se está falando dunha “expulsión” polo feito de “non comparecer a unha reunión á que o portavoz” municipal “non estaba convocado”. “Unha reunión, por mandato imperativo e sen ter a competencia, na que a executiva municipal designaba a un novo portavoz cando esa competencia é única e exclusivamente do Grupo Municipal Socialista”, subliñou.
COMPARECENCIAS
Conforme apuntaron fontes coñecedoras do proceso, na súa declaración, Carmen Fernández Morante, que foi responsable de Organización durante as etapas como secretarios xerais do PSOE local tanto de Sánchez Bugallo como de Mila Castro, asegurou, entre outras cuestións, que nas súas etapas no aparello local do partido a executiva local non daba instrucións de voto, senón que o Grupo tiña autonomía.
Ademais, estas fontes sinalaron que Fernández Morante declarou pór en coñecemento do partido que, tras as eleccións municipais do 2023 e antes da constitución da xestora que presidiu o actual secretario de Organización do PSOE provincial, Diego Fernández, detectou “unha afiliación irregular” do 10% do censo da agrupación local. Tanto o xefe de prensa do Grupo Municipal como a xefa de gabinete –cuxos cargos a dirección local pediu cesar, pero o portavoz Gonzalo Muíños negouse a asinar estes despedimentos– trasladaron recibir presións.
Pola súa banda, outras fontes sinalaron que a defensa do PSOE argumentou que o procedemento seguido foi “escrupuloso” e que se fixo con base no regulamento e nos estatutos do propio partido. Ademais, trasladou que o partido actuou “correctamente” e que se lles deu traslado de todas as actuacións aos afectados para que fixesen alegacións.
Estas fontes, que remarcaron que as medidas cautelares resólvense pola forma e non polo fondo do asunto, dixeron que se puxo encima da mesa que non se vulnera ningún dereito dos edís, tendo en conta que “seguen sendo concelleiros” pero “non representan ao PSOE”.
PLENO MUNICIPAL
Así as cousas, agora no Concello de Santiago traballa para convocar un pleno extraordinario no que, ademais de puntos como a ordenanza sobre a taxa turística e o cadro de persoal, tomaríase en consideración o paso a non adscritos destes catro concelleiros.
