Coa lema ’10 anos. Desprazamentos, desafíos e desexos para o noso sistema cultural’, o Ministerio de Cultura celebra en Santiago de Compostela o X Encontro Cultura e Cidadanía, que congregará a 600 profesionais do 24 ao 26 de setembro no Centro Galego de Arte Contemporánea (CGAC) e no Museo do Pobo Galego para reflexionar sobre os desafíos do sistema cultural.
Así, tal e como trasladou o Ministerio, neste décimo aniversario, o encontro preséntase como un espazo de “reflexión, dialogo e intercambio para revisar e avaliar, de maneira colectiva e retrospectiva, os cambios, transicións, logros, conquistas, avances ou retrocesos da última década”.
Do mesmo xeito, tratará de clarificar algunhas das tendencias e derivas máis recentes para, finalmente, realizar unha invitación a seguir sinalando oportunidades e itinerarios posibles para a acción futura.
O acto de presentación institucional terá lugar o mércores e estará presidido polo ministro de Cultura, Ernest Urtasun; o conselleiro de Cultura, Lingua e Xuventude, José López Campos; a deputada provincial de Cultura, Igualdade, Lingua e Dereitos Civís da Deputación da Coruña, Natividade González; e a concelleira responsable de Capital Cultural, Turismo, Educación e Memoria Histórica do Concello de Santiago, Miriam Louzao.
A benvida do encontro está prevista este martes, a cargo do secretario de Estado de Cultura, Jordi Martí; o director xeral da Consellería de Cultura, Lingua e Xuventude, Anxo M. Lorenzo; e a presidenta do Padroado do Museo do Pobo Galego, María Concepción Losada Vázquez.
EIXOS DO PROGRAMA
O programa articúlase ao redor de nove eixos: ’10 anos de Cultura e Cidadanía’, ‘Paradigmas sociopolíticos da cultura’, ‘Institucionalidade, políticas culturais e cidadanía’, ‘Diálogos e conexións da cultura cos contextos sociais e políticos’, ‘A proxección e o desborde territorial das políticas culturais’, ‘Transformacións demográficas, nova cidadanía’, ‘Educación, mediación e pedagoxías críticas’ e ‘Infraestruturas culturais dixitais para o acceso e a participación’.
A partir dun diálogo inicial do comité para compartir reflexións achega do pasado, presente e futuro do sistema cultural, a conversación dará paso a tres xornadas de traballo con debates, presentacións de proxectos, talleres, espazos de exposición e asesorías para axentes culturais.
A continuación, haberá espazos de reflexión estruturados a partir dos diferentes eixos, nos que se analizarán algunhas das transformacións e reposicionamientos máis relevantes que experimentou o sector cultural na última década.
DEBATES
Entre os debates destacados, haberá un panel moderado por Ania González, que, xunto a Jordi Martí, Fernando Flores, Claudia Delso e María Lorenzo reflexionarán sobre as diferentes concepcións ou paradigmas sociopolíticos da cultura, a súa dimensión social e cidadá e as cuestións relativas á idea da cultura como ben público esencial e a súa proxección en forma de dereitos culturais.
Pola súa banda, Mercedes Peón, Marc Badal, Iván Periañez, José Ramón Hernández e Cristina Sánchez-Carretero debaterán sobre culturas, tradicións e saberes ‘subalternizados’.
Mentres, noutros espazos debaterán sobre a renaturalización da cultura e como avanzar desde a sustentabilidade cara a prácticas máis regenerativas; as relacións entre a cultura institucionalizada e as formas de produción cultural independentes e autogestionadas; a crecente importancia da educación e a mediación cultural no novo marco de prácticas; a relación entre transformacións demográficas, cultura e creación; ou como construír pensamento e cultura contemporáneos a través da diversidade cultural e co necesario concurso dos territorios rurais.
En paralelo, presentaranse diversos proxectos que, respondendo a este nove eixos, abordan temáticas como a mediación cultural, a saúde e os coidados, a sustentabilidade, os modelos de gobernación e a democracia dixital, entre outras, seleccionados a través dunha convocatoria na que se recibiron máis de 200 propostas de todo o territorio.
Ademais, a partir da exposición de proxectos, tamén se explorarán as relacións entre cultura e educación; as interseccións entre a cultura e os coidados e a saúde, con proxectos como ‘Ou toleamos xuntas ou nos enfermarán soas’ de Fátima Masoud; ou ‘Coidar de nós’ da Asociación Galega de Profesionais dá Xestión Cultural.
PLAN DE DEREITOS CULTURAIS
Doutra banda, o Ministerio tamén sinalou que o encontro “servirá para pór ao día e presentar os desenvolvementos e avances do Plan de Dereitos Culturais”.
Neste caso, a presentación correrá a cargo da directora xeral de Dereitos Culturais, Xasmín Beirak, xunto con algúns dos responsables de coordinación e relatoría dos diferentes eixos do proxecto. Todos estes debates e presentacións acompañaranse con talleres en torno ao patrimonio cultural e ao turismo masivo, a sustentabilidade ou a cuestións de accesibilidade nas contornas artísticas e culturais, como os que impartirán a artista Costa Badía ou os colectivos Ergosfera e Colaborabora.
A axenda complétase con percorridos urbanos polo barrio de San Pedro e con visitas como a prevista ao Hospital Psiquiátrico de Conxo, comisariada por Branca Novoneyra, que incluirá o recital poético ‘Poesía de Coidado’, coa intervención dos poetas Manuel Rivas, Yolanda Castaño e Chus Pato, recente gañadora do Premio Nacional de Poesía.
MÁIS PROGRAMACIÓN
A estes formatos súmanse a música, a arte sonora e diversas accións artísticas en vivo, abertas á cidadanía da capital galega en horario de tarde.
Así, a programación inclúe propostas que trasladan á expresión creativa algúns dos temas e debates que se abordarán durante o encontro, como o recital poético ‘Alegrías e cereixas’ o día 25, que celebra a diversidade das distintas linguas do Estado.
Tamén están en cartel o espectáculo sonoro experimental de ‘MounQup’ ou o concerto de ‘Clo Plas’, formado por Berio Molina e Xiana Airas; a representación teatral ‘As fillas bravas’ de Momán do Grupo Chévere; ou a acción-verbena musical colectiva de peche o xoves 26 ‘A noite de San Pedro’, comisariada polo Colectivo Galiza Emocional (Santiago de Compostela) e O Cinorrio (Villanueva de la Vera, Cáceres), en colaboración coa Comisión de Festas do Barrio de San Pedro, que une e celebra as tradicións e o folclore popular de ambas as rexións desde unha óptica contemporánea.
